Regelmatig stel ik vast dat nogal wat mensen niet weten waarover ze praten. De laatste dagen regelmatig een discussie gehad over democratisch versus dictatorisch. Wat is democratie? Lees het hier nog maar eens. Neen ik wil het niet over totalitaire staten hebben, dictators a la Castro ... het zit soms veel dichter in de buurt dan je denkt...
Omdat ik graag een aantal mensen wijs op hun 'visie' hou ik van wat mindgames.
Het tegenovergestelde van democratie is dictatuur. Dictatuur kom je in allelei vormen tegen. Het woord komt van het Latijnse werkwoord dicere, wat zeggen betekent. In het oude Rome benoemde de Senaat soms in noodsituaties iemand tot dictator. Die persoon had dan voor bepaalde duur alle macht - hij had het letterlijk voor het zeggen. Tot zijn bevoegdheden behoorde ook het beschikken over leven en dood.
Na de crisis trad de dictator af en nam de Senaat de regeringsmacht weer in handen. De term dictator had toen nog niet de negatieve bijklank die hij nu wel heeft. In de eerste eeuw v.Chr. dwong Julius Caesar de Senaat hem tot 'dictator voor het leven' te benoemen. Zijn opvolgers die eveneens 'dictator voor het leven' waren, de 'Caesars' of keizers, hadden absolute macht en leken hiermee veel op het moderne begrip van een dictator.
Het grote verschil tussen de Romeinse en de moderne dictator is dat de Romeinse dictator een in wetten en instituties vastgelegde functie is, terwijl de machtsovername en regering van de moderne dictator vaak juist irregulier is. De moderne dictators staat dan ook dichter bij de tirannen uit de oudheid dan de Romeinse dictator.
Zo heb je de variant de Cesaristische dictatuur: Een dictatuur met een sterke persoonlijkheidscultus waarbij de dictator verheerlijkt wordt. Cesaristische dictaturen zijn vaak sterk populistisch. In dergelijke dictaturen is het vaak niet genoeg de regering niet tegen te werken, maar kunnen ook diegenen die de dictator niet enthousiast genoeg steunen vervolgd worden. In extreme vorm gaan cesaristische dictaturen vaak over in een totalitaire dictatuur. Juan Perón van Argentinië en Saparmurat Niazov zijn vaak aangehaalde voorbeelden van een cesaristische dictatuur.
