Met enige verbazing lees ik de politieke reacties op de kandidatuurstelling van Woestijnvis om de zenders VT4 en VijfTV van de SBS groep te kopen. Het is niet omdat de mogelijkheid bestaat dat Woestijnvis programma’s van zender verschuiven dat de kwaliteit stijgt of de Vlaamse kijker een meerwaarde krijgt.
Die redenering raakt kant noch wal. Wat we nu zien is een poging om een televisiedistributiekanaal met een gevestigde naam en marktaandeel over te nemen om zo een nieuwe persgroep te creëren in Vlaanderen.
De reclamebestedingen in Vlaanderen groeien immers niet genoeg om extra zenders grote ruimte te geven. De versnippering over verschillende nieuwe media zet deze reclame-inkomsten nog eens extra onder druk. Een volledige decommercialisering van de openbare omroep zou wat soelaas kunnen bieden maar zal niet voldoen. De gouden eeuw van televisiereclamespots is immers voorbij.
Aandeelhouderstructuren die bij Vlaamse zenders veranderen kunnen wel accentverschuivingen teweeg brengen maar niet meer dan dat. Woestijnvis is kunnen groeien tot een grote producent door de jarenlange budgetgarantie van de openbare omroep. Vanuit deze luxepositie kon het productiehuis zwaar investeren in producties die in het commerciële milieu niet haalbaar waren vanwege niet rendabel en te duur. Misschien opent dit wel nieuwe mogelijkheden voor jonge Vlaamse productiehuizen bij de openbare omroep.
Ik ga ervan uit dat als Woestijnvis in de koop van VT4 en VijfTV zenders slaagt, de openbare omroep ook het aangekondigde preferentiële partnership met Woestijnvis herbekijkt. Als de preferentiële hofleverancier van de openbare omroep de weg kiest van de commerciële concurrenten dan moet het maar op eigen poten gaan staan en niet meer rekenen op een extra belastinggeld. Van twee walletjes eten is onaanvaardbaar. Ik ben voorstander van het vrije ondernemerschap en tegenstander van marktvervalsing.
Het is wel een beetje cynisch dat een productiehuis dat jarenlang politiek verdedigd werd in relatie tot de VRT nu een concurrent wil worden voor diezelfde openbare omroep. Daarover mogen mijn politieke voorgangers zich eens bezinnen. Uiteindelijk is Woestijnvis opgebouwd met belastinggeld, heeft de VRT hen alle creatieve kansen en middelen gegeven en dreigt diezelfde VRT nu met lege handen achter te blijven.
In het licht van de onderhandelingen over de nieuwe beheersovereenkomst roep ik mijn collega’s in de commissie media op om rekening te houden met de mogelijkheid van deze veranderende mediaconcentraties in Vlaanderen. Misschien slaagt Woestijnvis deze keer niet in haar opzet maar dan nog is het een kwestie van tijd. Als de openbare omroep in minder goede papieren komt te zitten, dan zal de politiek het weer mogen oplossen.
Hoog tijd voor een mediacharter in Vlaanderen dat de krijtlijnen bepaalt van alle mediagroepen. Ik reken op de minister van media dat zij dit initiatief neemt, zo snel mogelijk. De relatie tussen zenders, kabeloperatoren, producenten, krantengroepen en distributeurs staat onder hoogspanning. Alle grenzen vervagen door de digitalisatie van de media. Het beleid moet een versnelling hoger schakelen. De Vlaamse markt is sowieso een kleine mediamarkt waar elke verschuiving kan leiden tot snelle ontwrichting.
